অনুশীলনী – 14(A)
1. তলৰ ৰাশিবিলাকৰ প্ৰতিটোৰে মৌলিক/অলঘূকৰণীয় উৎপাদক নিৰ্ণয় কৰা ।
(a) 72
Solution:-
মৌলিক উৎপাদক = \(\mathbf{2} \times \mathbf{2}\times\mathbf{2} \times \mathbf{3}\times\mathbf{3}\)
(b) 132
Solution:-
মৌলিক উৎপাদক = \(\mathbf{2} \times \mathbf{2}\times\mathbf{3} \times \mathbf{11}\)
(c) 5x
Solution:-
মৌলিক উৎপাদক = \(\mathbf{5} \times \mathbf{x}\)
(d) \(3x^2y\)
Solution:-
মৌলিক উৎপাদক = \(\mathbf{3} \times \mathbf{x}\times\mathbf{x} \times \mathbf{y}\)
(e) \(24a^2x^3p\)
Solution:-
মৌলিক উৎপাদক = \(\mathbf{2} \times \mathbf{2}\times\mathbf{2} \times \mathbf{3}\times\mathbf{a}\times\mathbf{a} \times \mathbf{x}\times\mathbf{x} \times \mathbf{x}\times\mathbf{p}\)
2. তলৰ ৰাশিবিলাকৰ প্ৰতিটোৰে সকলোবোৰ উৎপাদক নিৰ্ণয় কৰা ।
(a) 48
Solution-
48 ৰ উৎপাদক = \(1,2,3,4,6,8,12,16,24,48\)
(b) 90
Solution-
90 ৰ উৎপাদক = \(1,3,9,10,2,5,6,15,45,90\)
(c) \(5xy^2\)
Solution-
\(5xy^2\) ৰ উৎপাদক = \(5,x,y,5x,y\)
(d) 2abc
Solution-
\(2abc\) ৰ উৎপাদক = \(2, a,b,c\)
(e) \(6a^2b\)
Solution-
\(6a^2b\) ৰ উৎপাদক = \(6, a^2,b,a\)
3. তলত দিয়া প্ৰতিটো গোটৰ ৰাশিবিলাকৰ সাধাৰণ উৎপাদকবিলাক নিৰ্ণয় কৰা ।
(i) \(3xy, x^2y\)
Solution:-
3xy উৎপাদক = 3, x, y ,3x, 3y,3xy,xy
\(x^2y\) উৎপাদক = x, y, xy ,\(x^2\), \(x^2\)y
\(\therefore\) সাধাৰণ উৎপাদক = x , y , xy
(ii) \(9x, 12\)
Solution:-
9x উৎপাদক = 3, x, 9 ,3x, 9x
\(12 \) উৎপাদক = 2,3,4,6,12
\(\therefore\) সাধাৰণ উৎপাদক = 3
(iii) \(3a^2b, 4ab\)
Solution:-
\(3a^2b\) উৎপাদক = 3, a, b , ab, \(a^2\), \(a^2b\),\(3a^2b\),\(3a^2\), 3b , 3a
\(4ab\) উৎপাদক = 2, \(a\), b, ab , 4 , 4ab , 2ab, 2a, 2b , 4a, 4b
\(\therefore\) সাধাৰণ উৎপাদক = \(a\), b, ab
(iv) \(3x, 33xy\)
Solution:-
\(3x\) উৎপাদক = 3, x, 3x
\(33xy\) উৎপাদক = 33, x, y, 33x , 33y , xy , 3, 11, 3x , 3y, 11x,11y
\(\therefore\) সাধাৰণ উৎপাদক = 3,x , 3x
(v) \(2a, 4ab, 3b\)
Solution:-
\(2a\) উৎপাদক = 2, \(a\), \(2a\)
\(4ab\) উৎপাদক = 2, \(a\), b, \(ab\) , 4 , \(4ab\), \(2ab\), \(2a\), \(2b\), \(4a\) , \(4b\)
3b উৎপাদক = 3,b,3b
\(\therefore\) সাধাৰণ উৎপাদক = 1
(vi) \(5pq, 10qr, 15rp\)
Solution:-
\(5pq\) উৎপাদক = 5,p,q,5p,5q, pq, 5pq
\(10qr\) উৎপাদক = 10, q, r, 10q, 10r, qr, 2 , 5, 2q, 2r, 5q, qr, 10qr
15 rp উৎপাদক = 15, r, p, 15r, 15p, rp ,3, 5, 3r, 3p, 5r, 5p, 15rp
\(\therefore\) সাধাৰণ উৎপাদক = 5
(vii) \(8x^2y, 6xy^2, 2xyz\)
Solution:-
\(8x^2y\) উৎপাদক = \(8,x^2,y,8x^2y, 8x^2, 8y, x^2y, 8x ,xy , x , 2, 4 , 2x^2,2x,2y,4x^2,4y,xy,2xy\)
\(6xy^2\) উৎপাদক = \(6, x, y^2,6x , 6y^2,xy^2, xy, y , 2, 3, 2x, 2y^2, 2xy, 3x, 3y^2, 2y, 3y \)
2xyz উৎপাদক = 2, x, y, z,2x,2y,2z, xy, xz, yz, 2xy, 2xz,2yz
\(\therefore\) সাধাৰণ উৎপাদক = 2,x,y,2x,2y,xy,2xy
4. তলত দিয়া প্ৰতিটো গোটৰ ৰাশিবিলাকৰ গ.সা.উ নিৰ্ণয় কৰা ।
