যুগমীয়া শৰাইঘাট
১। পাঠটো স্পষ্ট আৰু শুদ্ধ উচ্চাৰণেৰে পঢ়া।
২। উত্তৰ দিয়া।
(ক) অতীতৰ শৰাইঘাটৰ সমস্যাবোৰ কি আছিল?
উত্তৰঃ অতীতৰ শৰাইঘাট অঞ্চলত দেখা দিয়া সমস্যাবোৰ আছিল সামৰিক প্ৰকৃতিৰ।
(খ) বৰ্তমান শৰাইঘাটৰ সমস্যাবোৰ কি?
উত্তৰঃ বৰ্তমান সময়ত শৰাইঘাটে সামাজিক, অৰ্থনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক সমস্যা মোকাবিলা কৰিছে।
(গ) ৰামসিংহ কোন আছিল?
উত্তৰঃ ৰামসিংহ ৰাজপুতৰ এজন ৰজা আছিল, যাক মোগল বাদশাহ ঔৰংজেবে অসম আক্রমণৰ বাবে পঠিয়াইছিল।
(ঘ) তেওঁ কিয় অসমলৈ আহিছিল?
উত্তৰঃ তেওঁ মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অধীনলৈ অসমখন আনিবলৈ আক্ৰমণৰ উদ্দেশ্যে আহিছিল।
(ঙ) শৰাইঘাটৰ ৰণ কাৰ কাৰ মাজত হৈছিল?
উত্তৰঃ শৰাইঘাটৰ যুদ্ধখন আহোম ৰজা আৰু মোগল সেনাৰ মাজত সংঘটিত হৈছিল।
(চ) লাচিতৰ অধীনত কিমান সৈন্য আছিল?
উত্তৰঃ লাচিত বৰফুকনৰ অধীনত প্ৰায় এক লক্ষ্য সৈন্য আছিল।
(ছ) মোগলে নাৱেৰে সৈতে ধৰি ৰখা শৰাইঘটীয়া সেনাপতিজনৰ নাম কি?
উত্তৰঃ কোৱামৃদ্ধা হাজৰিকা আছিল সেই শৰাইঘটীয়া সেনাপতি, যাক মোগলে নাৱেৰে ধৰি ৰাখিছিল।
(জ) মোগলৰ সেনাপতিক চৰাই খোজাৰ দায়ত লাচিত বৰফুকনে কাক লোৱা লগাই থৈছিল?
উত্তৰঃ চৰাই খোজাৰ দায়িত্ব লাচিত বৰফুকনে ৰামচৰণ নামৰ এজন লোকক দিয়াছিল।
(ঝ) ৰজা ৰামসিংহই বীৰ লাচিতক আফুগুটিৰ সহায়ত কি বুজাবলৈ গৈছিল?
উত্তৰঃ আফুগুটিৰ সহায়ত ৰজা ৰামসিংহই লাচিত বৰফুকনক মোগল সৈন্যৰ বৃহৎ সংখ্যাৰ কথা বুজাবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।
(ঞ) লাচিতে অসমীয়া সৈন্যবল বুজোৱাৰ উদ্দেশ্যে ৰামসিংহলৈ কি পঠিয়াইছিল?
উত্তৰঃ অসমীয়া সেনাৰ শক্তি বুজাবলৈ লাচিতে ৰামসিংহৰ ওচৰলৈ এচুঙা বালি পঠিয়াইছিল।
৩। পাঠটোত থকা কঠিন শব্দবোৰৰ অৰ্থ শব্দ-সম্ভাৰ আৰু অভিধান চাই জানি লোৱা।
উত্তৰঃ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে নিজে কৰা।
৪। পাঠত থকাৰ দৰে সংলাপবোৰ লিখা।
(ক) কথাৰ যুদ্ধৰে বলে নোৱাৰি ৰামসিংহই ব্ৰহ্মপুত্ৰ পাৰ হৈ গুৱাহাটীৰ গড় ল’বলৈ চেষ্টা কৰা সময়ত জ্বৰৰ গাৰে লাচিত বৰফুকনে অসমীয়া ৰণুৱাসকলক কি কৈছিল?
উত্তৰঃ
যুদ্ধ নকৰি কথাৰে বিজয় পাব নোৱাৰি ৰামসিংহে ব্ৰহ্মপুত্ৰ পাৰ হৈ গুৱাহাটীৰ গড় দখল কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলাইছিল। তেতিয়া লাচিত বৰফুকন জ্বৰ-গাৰ হৈও নাও লৈ আগবাঢ়িল আৰু অসমীয়াৰণুৱাসকলক চিঞৰি ক’লে — “অসমীয়া ৰণুৱাসকল, মই যুদ্ধ কৰি মৰিম। চিলা পৰ্বতৰ ওপৰত এচপৰা মাটি আগতেই ক্ৰয় কৰি থৈছোঁ, তাতেই মোৰ শৱ দাঙিবা। নহ’লে বঙালে ধৰি নিব, তোমালোকে নিশ্চিন্তে ঘৰলৈ উভতি যোৱা।” লাচিতৰ এই উৎসাহজনক আহ্বানত অসমীয়াৰ ভিতৰত ৰণচেতনা জগাৰ হৈছিল আৰু শেষত শৰাইঘাটৰ যুদ্ধত ৰামসিংহৰ পৰাস্ত হোৱাৰ ফলত আহোমে বিজয় লাভ কৰিছিল।
(খ) অসম এৰি যোৱা সময়ত ৰামসিংহই অসমক প্ৰশংসা কৰি কি কৈছিল?
উত্তৰঃ- অসমৰ পৰা ওলাই যোৱাৰ সময়ত ৰামসিংহে অসমীয়াৰ সাহস, শৃংখলা আৰু নেতৃত্বৰ প্ৰশংসা কৰি ক’লে — “ধন্য ৰজা, ধন্য মন্ত্ৰী, ধন্য সেনাপতি, ধন্য সেনা। ইয়া আচৰ্যজনক যে অকল এজন মানুহে সকলো সৈন্য পৰিচালনা কৰে। মই নিজে ৰামসিংহ, যি যুদ্ধৰ অভিজ্ঞ সেনাপতি, সেইয়ে কোনো লাভ উলিয়াব নোৱাৰিলোঁ।” এইদৰে, ৰামসিংহে অসমীয়া শাসন আৰু সেনাৰ শৌৰ্যৰ ওপৰত গভীৰ প্ৰভাব পাইছিল।
(গ) কোনোবাই যুদ্ধৰ কামত মন এৰি ইফাল-সিফাল কৰে বুলি বীৰ লাচিত বৰফুকনে কামাখ্যা গোসাঁনীলৈ সেৱা কৰি কি ঘোষণা কৰিছিল?
উত্তৰঃ যুদ্ধৰ ক্ষেত্ৰত কোনোবাই দায়িত্ববোধ হেৰুৱাই অলসতা দেখুৱালে, তেনে অৱস্থাই লাচিত বৰফুকনক গভীৰভাৱে ক্ষুব্ধ কৰিছিল। তেওঁ পোনপ্ৰথমে কামাখ্যা গোসাঁনীক সেবা আগবঢ়াই দৃঢ়ভাৱে ক’লে — “যদি কোনোবাই যুদ্ধৰ কৰ্তব্যত পিছপৰা দেখা যায়, তেনেহলে মই নিজেই এই হেংদাঙেৰে তাক দুভাগ কৰি কাটি পেলাম, তাৰ পাছতহে স্বৰ্গদেৱক জনাম।”
তেতিয়াৰ নিয়ম অনুসৰি কেৱল স্বৰ্গদেৱেহে লোকক শাস্তি দিয়াৰ আদেশ দিব পাৰিছিল। লাচিতৰ এই কঠোৰ মনোভাৱ দেখি অন্য সেনাপতিসকলে স্বৰ্গদেৱলৈ এই কথা জনালে। স্বৰ্গদেৱে বিষয়টো মন্ত্ৰীসকলৰ সৈতে আলোচনা কৰা সময়তে বৰ আই-কুঁৱৰীয়ে কাপোৰৰ আঁৰত থাকি ক’লে — “বৰফুকনৰ সিদ্ধান্ত মানি চলিলেই অসম বিজয় লাভ কৰিব; যদি তেওঁক অগ্ৰাহ্য কৰা হয়, তেন্তে পৰাজয় অনিবাৰ্য।”
(ঘ) বৰ আই-কুঁৱৰীয়ে কাপোৰৰ আঁৰৰ পৰা স্বৰ্গদেউক কি উপদেশ দিছিল?
উত্তৰঃ স্বৰ্গদেৱে লাচিত বৰফুকনৰ যুদ্ধ-সংকল্প সন্দৰ্ভত মন্ত্ৰীসকলৰ সৈতে পৰামৰ্শ চলাই থাকোঁতে, তেতিয়া কাপোৰৰ আঁৰৰ পৰা বৰ আই-কুঁৱৰীয়ে কণ্ঠ উজাৰি ক’লে — “যদি বৰফুকনৰ কথা মেনে আগবাঢ়া হয়, তেন্তে অসমে বিজয় পাব। কিন্তু তেওঁক উপেক্ষা কৰিলে আমাৰ হেৰুৱাবলৈ যথেষ্ট আছে, পৰাজয় অনিৰ্বাৰ্য।” এই উপদেশই স্পষ্ট কৰিলে যে, লাচিত বৰফুকনৰ সাহস আৰু সংকল্পৰ গৰিমাই যুদ্ধত জয়ৰ একমাত্ৰ পথ।
৫। বহলাই লিখা।
(ক) যুদ্ধত জয়ী হ’বলৈ যুদ্ধৰ আহিলাৰ বাহিৰে আৰু কিহৰ প্ৰয়োজন আছে লিখা।
উত্তৰঃ মাত্ৰ অস্ত্ৰ-সস্ত্ৰ আৰু সামগ্ৰী থাকিলেই কোনো ৰাষ্ট্ৰে যুদ্ধত জয় পাব পাৰে বুলি ধৰা ভুল। যুদ্ধত বিজয় লাভ কৰিবলৈ প্ৰয়োজন হয় সৈনিকসকলৰ নিৰ্লোভ মনোভাৱ, জাতিৰ একতাৰ অনুভূতি, নিঃস্বাৰ্থ কৰ্মনিষ্ঠতা আৰু জয়ৰ প্ৰতি দৃঢ় প্ৰতিজ্ঞা। জাতীয় চেতনাই মাথোঁ যুদ্ধক জয়ত পৰিণত কৰিব পাৰে।
(খ) সেনাপতি কোৱামৃদ্ধা হাজৰিকাই কি কৌশলেৰে মোগল সৈন্যৰ মাজৰ পৰা সাৰি আহিবলৈ সক্ষম হৈছিল বৰ্ণনা কৰা।
উত্তৰঃশৰাইঘাটৰ যুঁজত সেনাপতি কোৱামৃদ্ধা হাজৰিকাক মোগলে নাওঁসহ বন্দী কৰে। আনন্দৰ মাত লাগি উঠিল, আৰু মোগলসকলে তেওঁক নাচিবলৈ ক’লে। তেতিয়া হাজৰিকাই ক’লে, “মই নাচিম, কিয়নো ঢোল-মৃদংগ-খঞ্জৰী নাই, তোমালোকে চাপৰি মাৰা।” মোগল সৈন্যই নাওঁৰ বৈঠা এৰি চাপৰি বজাবলৈ ধৰিলে। ঠিক সেই সময়তে হাজৰিকাই নিজৰ নাওঁৰ বৈঠা টিপি দিলে আৰু নাওঁখন মোগলৰ নাওঁ ঠেলি আগবঢ়িল। নাচোন দেখি মোগলসকল বিভোৰ হৈ পৰিল। এই সুযোগতে হাজৰিকাৰ নাওঁ সাৱলীলভাৱে আঁতৰি গ’ল। মোগলে বৈঠা লৈ তেওঁক খেদিবলৈ চেষ্টা কৰোঁতেই হাজৰিকাৰ নাওঁ সঠিক ঠাই পালেগৈ। এইদৰে বুদ্ধি আৰু তৎপৰতাৰে হাজৰিকাই বিপদৰ পৰা মুক্তি লাভ কৰিছিল।
(গ) শৰাইঘাট ৰণত অসমৰ বিজয়ৰ মূলতে থকা কথাবোৰ লিখা।
উত্তৰঃশৰাইঘাটৰ যুদ্ধত আহৰণ কৰা বিজয় অসমবাসীৰ বাবে সহজে লাভ হোৱা ফল নহয়। এই বিজয়ৰ মূল আধাৰ আছিল সুপরিকল্পিত আঁচনি, বুদ্ধিমান সংগঠন, শৃংখলাপূৰ্ণ ব্যৱস্থা, নিয়মৰ কঠোৰ অনুসৰণ, বিপদৰ সময়ত ধৈৰ্য্য অৱলম্বন, সংকটত সাহসিকতা, দুৰ্নীতিৰ সম্পূৰ্ণ উচ্ছেদ, ৰাষ্ট্ৰৰ কল্যাণৰ বাবে আত্মবিলোপ আৰু স্বাৰ্থত্যাগ, লগতে অন্তৰ্দ্বন্দ্বৰ বিষাক্ত গছ মূলসহ উপৰি শিপাহীসকলে কঠোৰভাৱে দমন কৰিছিল।
৬। প্ৰসংগ সংগতি দর্শাই বুজাই লিখা।
(ক) ‘অগ্নি, সৰ্প আৰু প্ৰলোভন, এই তিনি একেধৰণে বিষাক্ত।’
উত্তৰঃ
‘অগ্নি, সৰ্প আৰু প্ৰলোভন, এই তিনি একেধৰণে বিষাক্ত’। এই বাক্যশাৰী আমাৰ পাঠ্যপুথি ‘অংকুৰণ’ (অষ্টম ভাগ)ৰ অন্তৰ্গত ‘সূৰ্য কুমাৰ ভূঞা’ৰ ৰচিত ‘যুগমীয়া শৰাইঘাট’ নামৰ পাঠটিৰ পৰা তুলি দিয়া হৈছে।
এই বাক্যই মুলতঃ তিনিটা বিপদৰ তুলনা কৰিছে — অগ্নি, সৰ্প আৰু প্ৰলোভন — যি তিনিও একে ধৰণৰ বিধ্বংসী। পাঠত উল্লেখ কৰা হৈছে যে, যি দৰে অগ্নিয়ে সকলো জ্বলাই পেলায়, সৰ্পৰ বিষে মৃত্যুমুখলৈ ঠেলি দিয়ে, ঠিক তেনে প্ৰলোভনে মানৱ মনক বিভ্ৰান্ত কৰি বিপদৰ ফাঁদলৈ নিক্ষেপ কৰে।
ইতিহাসৰ প্ৰসংগত, মোগল সেনাপতি ৰামসিংহে আহোম সেনাৰ কটকী ৰামচৰণক নিমকৰ প্ৰলোভন দেখুওৱাৰ বাবে ৰাজপুতনাৰ কাঠৰ চৰাইৰ নাচ দেখুৱাইছিল। ৰামচৰণে এই নাচৰ প্ৰলোভনত পৰিছিল আৰু অসমলৈ চৰাই আনিবলৈ আগ্ৰহী হৈছিল। ৰামসিংহে দুটা চৰাই দি ৰামচৰণক ধোঁকা দিব বিচাৰিছিল। কিন্তু লাচিত বৰফুকনে এই প্ৰলোভনৰ বিষাক্ত প্ৰভাব বুজি ৰামচৰণক ধৰি পেলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল।
এই ঘটনাই প্ৰমাণ কৰে যে প্ৰলোভনে যেন সৰ্প বা অগ্নিৰ দৰে মানৱ জীৱনত বিষাক্ত প্ৰভাৱ পেলায়, যাৰ ফলত যুদ্ধ বা সংঘৰ্ষত বিপদ সংঘটিত হয়। এই বাক্যই সতর্ক কৰে যে প্ৰলোভন শিবিৰত সোমালে সকলোৰ হানি হবই।
(খ) ‘বাৰীৰ ভিতৰৰ পুখুৰী সিঁচোতেও আঠোটা-দহোটা মানুহক শিঙিয়ে বিন্ধে।’
উত্তৰঃ
এই বাক্যটোও ‘অংকুৰণ’ (অষ্টম ভাগ)ৰ অন্তৰ্গত ‘যুগমীয়া শৰাইঘাট’ নামৰ পাঠৰ পৰা আহৰণ কৰা হৈছে।
আলাবৈৰ যুদ্ধত একেদিনে প্ৰায় দহ হাজাৰ অসমীয়া সৈন্যে প্ৰাণ হেৰুৱালে। লাচিত বৰফুকনে এই ব্যাপাৰখনত গভীৰ দুখ প্ৰকাশ কৰিছিল, কিয়নো তেওঁ নিজৰ সৈন্যক হাতীৰ সমান মূল্যবান বুলি গণ্য কৰিছিল। তেনে বিশাল লোক হেৰুৱালে তেওঁ স্বৰ্গদেউলৈ বতৰা পঠিয়াব বিচাৰিলে।
কিন্তু মন্ত্ৰী আতন বুঢ়াগোহাঁইয়ে বুজালে যে, ‘বাৰীৰ ভিতৰৰ পুখুৰী সিঁচোতেও আঠোটা-দহোটা মানুহক শিঙিয়ে বিন্ধে’। অর্থাৎ, যি দৰে ঘৰৰ ভিতৰৰ পুখুৰীত পানী দিবলৈ গৈ শিঙি বা মাছৰ প্ৰতি ক্ষতি হয়, ঠিক তেনে যুদ্ধত কিছু লোকৰ হানি হ’ব স্বাভাৱিক।
এই বাক্যই যুদ্ধৰ সংকট আৰু তাত পোহৰ পৰা মৃত্যুৰ প্ৰাকৃতিক সত্যক বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হৈছে। লাচিত বৰফুকনে এই কথা বুজি সু-বিবেচনাৰে পৰিকল্পনা কৰি ক্ষিপ্ৰ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছিল, যাৰ ফলত শৰাইঘাটৰ যুঁজত অসমীয়া সেনাই বিজয় লাভ কৰিছিল।
(গ) ‘সেয়ে শৰাইঘাট নাই, কিন্তু শৰাইঘাট আছে।’
উত্তৰঃ
এই বাক্যটো ‘যুগমীয়া শৰাইঘাট’ পাঠৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা।
ইতিহাসৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, লাচিত বৰফুকনৰ সময়ৰ শৰাইঘাট যুদ্ধ এতিয়া নাই। কিন্তু আজি আমাৰ সমাজত নতুন ৰূপত ‘শৰাইঘাট’ আছে। অতীতৰ যুদ্ধ সামৰিক আছিল, কিন্তু বৰ্তমানৰ সমস্যা সামাজিক, ৰাজনৈতিক, অৰ্থনৈতিক আৰু ঐতিহাসিক।
অসমত বছৰি বানপানী, খৰাং, ভূমিকম্প, ৰোগ-বেমাৰী, জাতিবিভেদ, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্পৰ্ক আৰু শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত বহু সমস্যা থাকে। একোটা সমস্যা সমাধান হ’লে অন্য সমস্যাই মূৰ দাঙি উঠে।
এই বাক্যই জনায় যে, যদিও সেই সময়ৰ চৰাইঘাট যুদ্ধ নাই, কিন্তু অসমৰ স্বাধীনতা, সমাজ আৰু উন্নয়নৰ বাবে সদায় নতুন যুদ্ধ চলি আছে। ইয়াৰ বাবে সু-বিবেচনাৰে কাম কৰি, চতুৰ্দৃষ্টি আৰু তৎপৰতাৰে পদক্ষেপ লোৱাটো আৱশ্যক।
শৰাইঘাটৰ যুদ্ধৰ দৰে আজিও প্ৰত্যেক অসমীয়াই দেশৰ সুৰক্ষাৰ বাবে একতাবদ্ধ হৈ আগুৱাব লাগিব।
(ঘ) ‘আফুগুটি পঠিয়াইছা, পটাত পিহিলে পানী হব।’
উত্তৰঃ
লাচিত বৰফুকনৰ সময়ত মোগল সেনাপতি ৰামসিংহে এটোপোলা আফুগুটি পঠিয়াইছিল। লাচিতেও সঁচা আৰু শক্তিশালী উত্তৰ দি কৈছিল যে, “তুমি আফুগুটি পঠিয়াইছা, পটাত পিহিলে পানী হব। কিন্তু আমাৰ সৈন্যৰ সংখ্যা অধিক আৰু মনোবল বালিৰ নিচিনা শক্তিশালী, সেয়া সহজে ভাঙিব নোৱাৰিব।”
এই বাক্যত আফুগুটি মানে ধোঁকা বা ফন্দি, যি ৰামসিংহে লাচিতৰ সৈন্যক বিভ্ৰান্ত কৰাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। কিন্তু লাচিতৰ মনোবল আৰু সৈন্যৰ প্ৰতি বিশ্বাস সঠিক আছিল, আৰু তেওঁ সফল হৈছিল।
এই বাক্যই দেখুৱায় যে যুঁজত মনোবল, সংকল্প আৰু সাহসে সকলো প্ৰতিপক্ষৰ ফন্দি ভাঙি দিয়ে।
(ঙ) ‘এই সমস্যাবোৰৰ ভালদৰে সমাধান নহ’লে অসমৰ অস্তিত্ব লৈ টনাটনি হ’ব।’
উত্তৰঃ
অসমত বহুতো সমস্যা আছে — বানপানী, খৰাং, ৰোগ, ভূমিকম্প, জাতিগত সংঘাত, শিক্ষাৰ অভাৱ, আৰু শাসন ব্যৱস্থাৰ কিছুমান অসুবিধা। লগতে বিশ্বজগতৰ লগত যোগাযোগ আৰু ব্যৱসায়ৰ ক্ষেত্ৰতো বহু বাধা আছে।
এই সমস্যাবোৰ যেন একে সময়তে সকলো অসমীয়া সমাজক প্ৰভাৱিত কৰে। এটা সমস্যা সমাধান হ’লে আন এটা সমস্যা মাথোঁ উঠি আহে। এইবোৰ সমস্যাৰ যোগে অসমৰ জাতীয় জীৱনৰ এক চিৰন্তন অৱস্থা সৃষ্টি হৈছে।
লাচিত বৰফুকনৰ দিনত এই ধৰণৰ সমস্যা আছিল আৰু তেওঁ দেশপ্ৰেম, একাগ্ৰতা আৰু সু-বিবেচনাৰে সেইবোৰৰ সমাধান কৰিছিল। আজিও এই মানসিকতা আৰু একাগ্ৰতা নাথাকিলে, অসমৰ ভৱিষ্যৎ সংকটত পৰিব।
এই বাক্যই আমাৰ আগলৈ চলি থকা বহু সমস্যাৰ প্ৰতি সতৰ্ক কৰি কয় যে, সঠিক দৃষ্টিভংগী, সু-বিবেচনা আৰু দৃঢ় মনোবলৰ জৰিয়তেহে অসমৰ টেকসই উন্নতি আৰু অস্তিত্ব সুৰক্ষিত থাকিব পাৰে।